Dersim Aşiretlerinin Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’ne Karşı Sergilediği Paradoksal Tavır Üzerine Bir Değerlendirme

Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı sırasında Dersim bölgesinden asker temin etmek istediyse de aşiretler bu çağrıya sessiz kaldı. 1916 yılında ise sessizliğini aleyhine bozarak Dersim’de yaşanan en büyük isyanı çıkardı. İsyanın yaşanmasında hâkimiyetlerini sürdürmek isteyen aşiretlerin çıkarcı anlayışlarının yanı sıra Rus ve Ermeni kışkırtmaları etkili oldu. 1917 iç karışıklıklardan dolayı Rusya aşiretlere yaptığı maddi yardımları keserek bölgeden çekilmeye başladı. Bu sırada aşiretleri, kısa bir süre önceki tavırlarıyla çelişerek ordusunun kurduğu milis alaylarına katıldı. Böylece aşiretler, daha önce olumlu ilişkiler içerisinde oldukları Ermenilere karşı mücadele etmeye 
 çalışmada, toplumu hakkında yüzeysel bilgi verildikten sonra, merkezi otoriteye yaklaşımları iki zıt örnek üzerinden değerlendirilmiştir. Ana omurgasını arşiv belgelerinin oluşturduğu çalışmada cephe mücadelesi esnasında sergilediği çelişkili faaliyetler ortaya konarak, devlet-aşiret ilişkileri genelinin devlete bağlılığındaki tutarsızlık irdelenmeye çalışılmıştır. Araştırmada aşiretlerinin cephedeki mücadelesinin tüm boyutlarıyla konulmasından ziyade yıllarında olaylar aşiret alaylarının kurulması üzerinde durulmuştur.